Boogaard (l) en Jansen
(foto: Rick de Graaff)
Eerst het nieuws, zoals het hoort: de jaarlijkse LOT-populariseringsprijs voor taalkunde is gisteren toegekend aan de Taalcanon, de website die ook als boek in de winkel ligt onder de titel Alles wat je altijd al had willen weten over taal. De prijs werd in ontvangst genomen door Marianne Boogaard en Mathilde Jansen namens de redactiecommissie, die verder uit Petra Poelmans en Astrid Wijnands bestond.
Naast de Taalcanon waren nog twee van de dertien inzendingen voor de prijs genomineerd: het meertaligheidsfestival Drongo van Maaike Verrips’ Taalstudio en de website Gebareninzicht van de Nijmeegse gebarentaalwetenschappers Onno Crasborn en Yassine Ellen Nauta. Taalkundige Mark Dingemanse was bij liefst drie inzendingen betrokken, en hield daar als blijk van waardering een eervolle vermelding aan over.
Echt iets bereiken
Was de Taalcanon de gedoodverfde winnaar? Het is tenslotte popularisering bij uitstek, precies wat de Landelijke Onderzoeksschool Taalkunde (LOT) met zijn prijs beoogt. Maar de genomineerden waren vooraf allerminst zeker van hun zaak: aan de uiteindelijke winnaar dichtten slechts twee van hen een goede kans toe, aan Drongo alle drie. Hier wreekte zich wellicht de toevallige omstandigheid dat maar één van de juryleden het festival dit jaar had bezocht.
Genomineerde Crasborn: “Mijn collega’s die er zijn geweest, waren er erg enthousiast over. En die meertaligheid is een thema waarmee de taalwetenschap echt iets kan bereiken, in Nederland en in Europa. Ik vind zo’n event daarom van groter belang dan wéér een website of wéér een boek. En dat zeven-, achtduizend mensen zo’n festival bezoeken – dat zijn er al bijna evenveel als onze totale doelgroep! Ik heb zeker vrede met deze winnaar hoor, want het zijn goede teksten en docenten kunnen er denk ik veel mee, maar ik vind het eerder ouderwets dan sprankelend, zo’n canon.”
Toch is ook de canon meer dan een boek en een site. Boogaard en Jansen verrichten althans nogal wat zendingswerk om er ook levende onderwijspraktijk van te maken. Boogaard: “Ik hoop dat deze prijs weer nieuwe aandacht genereert. We geven geregeld workshops op congressen en merken dat er nog steeds docenten zijn, ook docenten Nederlands, die de canon niet kennen.” Het prijzengeld, een bescheiden duizend euro, zal worden gebruikt om het onderwijsdeel van de website interactiever te maken en om nieuwe hoofdstukken te laten schrijven.
Eigenbelang
Vraag aan Dingemanse, verbonden aan het Max Planck Instituut in Nijmegen en beloond met een eervolle vermelding: waarom is hij zo’n actieve populariseerder? “Mensen hebben het gevoel dat taal van iedereen is, en dat klopt ook. Dat maakt dat taalkunde eigenlijk vrij gemakkelijk te populariseren is. Het is vooral een kwestie van geschikte invalshoeken vinden, en die ben ik nu aan het zoeken. Daarnaast is het ook een kwestie van eigenbelang: al populariserend leer ik om mijn punten helderder te formuleren én ik doe interessante onderzoeksvragen op. De leukste vragen komen vaak van leken, niet van collega’s. Wij zitten met onze neus in de boeken en dreigen te vergeten welke rol taal in het dagelijks leven heeft. Leken herinneren je daaraan.”
Gaston Dorren, taaljournalist 